Παρασκευή 13 Φεβρουαρίου 2009

Η μέσα βροχή και τα Γιάννενα

Τα Γιάννενα είναι μια πόλη που συναντώ συχνά στη ζωή μου (πραγματική και φανταστική). Μοιάζει ακόμη να μην αρνείται την ιστορία της και η φυσιογνωμία της έχει ονειρικές ρωγμές, σοκάκια, σπίτια, τη Λίμνη, τα αγάλματα, το κάστρο, τα ουζερί, το βουνό, την ομίχλη… Πριν τη ζήσω για δυο μήνες ως φαντάρος – οι φαντάροι βιώνουν με ιδιαίτερο τρόπο μια πόλη, τελείως διαφορετικό από τους δημότες της ή τους τουρίστες – την «ήξερα» από τον αγαπημένο μου Έλληνα συγγραφέα το Νίκο Χουλιαρά.

Βέβαια ο Χουλιαράς δεν είναι μόνο συγγραφέας, αλλά και ζωγράφος και μουσικός και κάποτε τραγουδιστής, με όρους της πατρίδας του είναι τεχνίτης του ονείρου. Ο «Λούσιας» είναι για μένα από τις πιο δυνατές, ιδιόμορφες και ανατρεπτικές στάσεις της αναγνωστικής μου πορείας, κυρίως ως γραφή και οπτική της ζωής. Γεννημένος τον Οκτώβριο του 1940 και παντρεμένος με την Αλίκη Καγιαλόγλου ο Χουλιαράς στοιχειώνει το συγγραφικό του έργο με μία ιδιαίτερη όραση των ανθρώπων, των σχέσεων και του περιβάλλοντός τους. Τα Γιάννενα και η παιδική του ηλικία είναι χαρακτηριστικό θεματολογικό γνώρισμα των μυθιστορημάτων και των διηγημάτων του. Οι τίτλοι των έργων του επίσης αρνούνται τη λήθη και με μια ποιητική συμπύκνωση που δεν είναι ποτέ εξεζητημένη έλκουν τον αναγνώστη σε μια μαγική πορεία ανάγνωσης: το μπακακόκ, το χιόνι που ήξερα, ζωή την άλλη φορά, ο χρόνος είναι πάντα με το μέρος του, η μέσα βροχή, εικόνες στο ύψος της ζωής κ.α.
Ο Χουλιαράς είναι μάλλον «δύσκολος» στις συνεντεύξεις του, όποτε τον έχω δει φαίνεται να «βασανίζει» τους δημοσιογράφους με τις μικρές απαντήσεις του. Είναι αυτό που θα λέγαμε με τους τρέχοντες όρους «μη επικοινωνιακός», αν θεωρήσαμε επικοινωνία τη δημόσια εικόνα μέσω των ΜΜΕ. Η γραφή του με οδήγησε και στη ζωγραφική του, επίσης ιδιαίτερη, με δική της γλώσσα με ονειρικές ρωγμές, όπως η πόλη του. Σε πολλά βιβλία της Νεφέλης θα συναντήσετε τις μορφές του, εξάλλου έχει βραβευθεί με το Α΄ βραβείο στη Διεθνή Έκθεση της Λειψίας για το καλύτερα σχεδιασμένο βιβλίο στον κόσμο. Όνειρό μου είναι να αποκτήσω κάποτε ένα έργο του: να είναι ολοδικό μου.

Το 2005 είχε πει σε μια συνέντευξή του στη Σταυρούλα Παπασπύρου στην Ελευθεροτυπία: «Για χρόνια ολόκληρα, την εποχή που ακόμη ήμουνα παιδί, με όλους τους καιρούς, είτε τα πρωινά του χειμώνα με την πυκνή ομίχλη και το χιόνι πηγαίνοντας προς το σχολείο, είτε τις νύχτες του καλοκαιριού με το πορτοκαλί φεγγάρι, μονάχος, επιστρέφοντας στο δρόμο για το πατρικό μου σπίτι, έκανα αυτό που κάνω και σήμερα γράφοντας ή ζωγραφίζοντας κλεισμένος κάτω στο εργαστήριο: μετέτρεπα τις συνηθισμένες αυτές διαδρομές σε διαδρομές προσωπικής δοκιμασίας. Σε πορείες ψυχαχωγίας, αινίγματος και επιθυμίας, με το ενδεχόμενο να με οδηγήσουν κάποτε στο αληθινό μου σπίτι...».

Νομίζω πως τα Γιάννενα είναι τυχερά να πρεσβεύονται από συγγραφείς όπως ο Δημήτρης Χατζής και ο Νίκος Χουλιαράς. Καθώς η Αθήνα ετοιμάζεται για βροχή, καθώς το Σαββατοκύριακο πλησιάζει, ένα μικρό στοχαστικό δώρο ξεμένει στην δικτυακή μας γωνιά από τις «εικόνες στο ύψος της ζωής»:

Η ζωή, πολύ συχνά
είναι μονάχα η συνήθειά της
κι όπου βρεθεί
αφήνει ψιχουλάκια.
Κάτι σημάδια ασήμαντα
αφήνει, κάθε τόσο, για να μη χαθεί
γι’ αυτό και ζει ακόμη.

Δεν υπάρχουν σχόλια: